همان طور که در مقاله انواع پسته صادراتی اشاره شد کشور ایران یکی از بزرگ ترین و بهترین تولید کنندگان و صادر کنندگان انواع مغز پسته در جهان محسوب می شود که توانسته پسته هایی با کیفیت برای صادرات تولید کند. مغز پسته ایرانی در مقایسه با دیگر نمونه های جهان از طعم بهتری برخوردار است و این به دلیل اقلیم آب و هوایی مناسب ایران برای کشت این محصول است که توانسته مغزهای پسته با کیفیتی را به سراسر دنیا صادر کند. مغز های پسته صادراتی بر اساس متقاضیانی که در کشورهای دیگر دارند و نوع کاربرد آن ها در چند نمونه مختلف تقسیم بندی می شوند که مهم ترین آن ها عبارتند از :
مغز پسته معمولی
همان طور که می دانید یکی از اصلیترین فراورده های مربوط به پسته که در تمامی کشورها شناخته شده است ؛ مغز پسته نام دارد. این فرآورده تنها بخش خوراکی پسته به شمار می آید که بلافاصله پس از رسیدن و برداشت پسته ها قابل استفاده است. مغز پسته های معمولی بر اساس انواع پسته های صادراتی موجود در بازار تقسیم بندی می شوند که شامل : مغز پسته اکبری ، مغز پسته احمد آقایی ، مغز پسته بادامی ، مغز پسته کله قوچی و مغز پسته فندقی است. البته لازم به ذکر است این مغز پسته های معمولی از نظر کیفیت و روش تهیه نیز به چند دسته مختلف از جمله : مغز پسته سالم ، نرمه ، دندانه و گندمی تقسیم می شوند که در ادامه هر کدام را به طور مفصل معرفی خواهیم کرد.
مغز پسته معمولی
مغز پسته های معمولی بر اساس منطقهای که در آن کشت می شوند ، نحوه برداشت و روش های نگهداری با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال : از نظر منطقه ؛ پسته تولید شده در رفسنجان که بیش تر از نوع احمد آقایی است طرفداران زیادی دارد و یک نوع دیگر مغز پسته که دارای قیمت مناسب ، رنگ سبز گوشته و ظاهر زیبایی است پسته فندقی نام دارد که یکی از مهم ترین انواع پسته های صادراتی محسوب می شود. به طور کلی باید گفت که از مغز پسته های معمولی بیش تر برای شور کردن ( تفت دادن )، تهیه پودر و خلال پسته ، تولید انواع نقل و تهیه انواع شیرینی با مغز پسته استفاده می شود. به همین جهت استفاده های زیادی در صادرات دارد.
انواع مغز پسته معمولی
مغز پسته سالم : یکی از رایج ترین انواع مغز پسته معمولی با عنوان مغز پسته سالم شناخته می شود که برای تولید آن باید ابتدا پسته های با پوست را داخل دستگاه ریخت تا به وسیله دستگاه شکسته شده و پوست و مغز آن ها از هم جدا شود. در اثر این فرآیند ممکن است برخی از پسته ها بر اثر ضربه ای که در دستگاه می بینند به جای آن که کاملاً سالم از دستگاه خارج شوند، بشکنند. مغز های پسته ای که شکسته شده و به صورت نرمه در آمده از مغز های سالم جدا می شود و از آن ها در مصارف دیگری با کیفیت های مختلف استفاده می شود یا حتی ممکن است آن ها را برای مصارف گوناگون به بازارهای خارجی نیز صادر کرد.
مغز پسته لپه شده : یکی دیگر از انواع مغز پسته معمولی که از نظر کیفیت در سطح دوم در مقایسه با مغز پسته های معمولی سالم قرار می گیرد ؛ مغز پسته لپه شده است. این نوع از مغز های پسته زمانی بدست می آیند که پسته ها به وسیله دستگاه های صنعتی شکسته می شوند و در این میان برخی از مغز های سالم به دو نیم تقسیم می شود که به آن ها مغز پسته لپه شده گفته می شود. در این حالت هنگامی که مغز های پسته سالم سورت و جدا سازی می شوند ، این نوع از مغز پسته از نمونه های سالم جدا می شوند.
مغز پسته کال
این نوع مغز پسته همان طور که از اسم آن پیدا است از پسته هایی به دست می آید که هنوز به طور کامل نرسیده اند. از جمله ویژگی های برجسته این نوع مغز پسته صادراتی که باعث شده در بازار مصرف طرفداران زیادی داشته باشد ، سفید بودن پوسته بیرونی و رنگ بسیار سبز گوشته آن است. این رنگ سبز و زیبای گوشته باعث شده تا از آن در مصارف قنادی و تهیه انواع شیرینی با مغز پسته استفاده شود و یک محصول کاملا ایده آل در این موارد محسوب شود. از نظر صادرات نیز تمام کشورهایی که مغز پسته معمولی ایران را خریداری می کنند در حجم کم تر متقاضی خرید مغز پسته کال نیز هستند.
نکته ای که در رابطه با این مغز پسته اهمیت دارد این است که در مقایسه با انواع دیگر ، مغز پسته کال از قیمت بالاتری برخوردار است و این قیمت بالا به این دلیل است که کشاورز باید قبل از رسیدن پسته ها و زمانی که هنوز مغز آن ها سبک است ، برداشت محصول خود را انجام دهد و به همین جهت برای جلوگیری از ضرر کشاورز قیمت مغز پسته کال بالاتر است تا برداشت محصول زودتر از موعد برای کشاورز نیز صرفه اقتصادی داشته باشد. از نظر کیفیت نیز هر چه در یک بار مغز پسته درصد پسته های کال و نرسیده بیش تر باشد برای صادرات گزینه مناسب تری است و مسلما قیمت بالاتری نیز خواهد داشت. از جمله کشورهایی که مغز پسته کال به آن ها صادر می شود می توان به هند ، آلمان ، چین و امارات اشاره کرد.
مغز پسته سبز
از دیگر انواع مغز پسته صادراتی ایران می توان به مغز پسته سبز اشاره کرد که با نام دو پوست نیز شناخته می شود. این مغزپسته همان طور که از نام آن مشخص است بسیار سبز رنگ است از جمله تفاوت های این مغز پسته با دیگر انواع مغز پسته این است که این محصول را نمی توان به طور مستقیم از برداشت پسته تهیه کرد. بلکه پسته های معمولی و کال بعد از فرآوری و جدا کردن پوسته رویی مغز پسته ها به مغز پسته سبز تبدیل می شوند و در نهایت پسته ای کاملاً یکدست و با رنگ سبز به دست می آید. این نوع از مغز پسته جزو مهم ترین انواع پسته های صادراتی محسوب می شود که در ۹۰ درصد موارد فقط برای صادرات کاربرد دارد. همچنین مغز پسته سبز دارای بالاترین قیمت نسبت به دیگر انواع پسته های صادراتی است ؛ زیرا علاوه بر برداشت محصول در حالت کال باید پوسته رویی آن نیز از مغز پسته جدا شود.
هر چه رنگ این نوع است پسته سبز تر باشد کیفیت بالاتری نیز خواهد داشت. رتبه بندی این پسته بر اساس کیفیت و سبز بودن رنگ آن با حروف انگلیسی یعنی A به عنوان سبزترین مغز پسته و D به عنوان زرد ترین مغز پسته تعیین می شود. البته یک دسته خاص مخصوص صادرات هم از این نوع پسته وجود دارد که پر طرفدار ترین نوع این پسته در دنیا محسوب می شود و با رده (Super Green) اس شناخته می شود که از انواع دیگر بسیار سبز تر و یکدست تر است. این نوع مغز پسته از قیمت بسیار بالایی در میان مغز پسته های سبز برخوردار است.
مغز پسته کوهی
یکی دیگر از انواع مغز پسته صادراتی که جزو نمونه های خاص آن محسوب می شود ؛ مغز پسته کوهی است که در بازارهای جهانی و حتی در برخی از مناطق ایران زیاد شناخته شده نیست. این نوع مغز پسته بیش تر در کشورهایی مانند : کویت ، امارات ، ترکیه ، لبنان ، هند و اردن مورد استفاده قرار می گیرد و به دلیل داشتن ویژگی های خاصی که دارد به این کشورها صادر می شود. در رابطه با ویژگی های این محصول باید گفت که دارای اندازه و سایز کوچک تری نسبت به دیگر انواع مغز پسته است و مغز آن کاملاً سبز رنگ است و این سبزی خود را هم در طول مدت زمانی که روی درخت وجود دارد یا برداشت می شود اصلا از دست نمی دهد
این نوع مغز پسته در جنگل های وحشی و خود رو از نوع کوهپایه ای به عمل می آید و تولید عمده آن مربوط به کشور ایران است. البته در رابطه با این نوع مغز پسته باید گفت که مانند انواع دیگر دارای تنوع نیست و به صورت یک جا برداشت می شود و تنها ملاک دسته بندی کیفیت آن بر اساس ویژگی های ظاهری آن است. البته برداشت و فروش این محصول در ایران تنها توسط افرادی امکان پذیر است که دارای مجوز رسمی برای برداشت و فروش این محصول هستند.
مغز پسته ارگانیک
همه ما می دانیم که همیشه در تمام دنیا افراد تمایل زیادی برای تهیه مواد غذایی سالم و ارگانیک داشته اند و روز به روز نیز به دلیل توجه خاص افراد به سلامت مواد غذایی و بهداشت به شمار این افراد افزوده می شود. همچنین همواره نمایشگاه های مختلفی نیز در سراسر دنیا برای عرضه محصولات ارگانیک برگزار می شود که نشان می دهد صادرات محصولات ارگانیک اهمیت بسیار بالایی دارند. منظور از مغز پسته ارگانیک محصولی است که با روشهای جدید بهداشتی و بدون استفاده از مواد مصنوعی و شیمیایی تولید و فرآوری می شود. این محصول به دلیل داشتن سلامت بالا طرفداران زیادی را در سراسر دنیا دارد. البته تولید این محصول نیازمند وجود باغ هایی است که بتوان از آن ها محصولات سالم و ارگانیک را به دست آورد.
از میان انواعی که تا به این جا گفته شد می توان گفت که مغز پسته کوهی به این دلیل که از درختان خود رو به دست می آید و انسان در به عمل آمدن آن نقشی ندارد ، به نوعی یک محصول کاملا ارگانیک محسوب می شود. البته باید توجه داشت که مغز پسته ای که ارگانیک باشد به دلیل مشکل بودن تولید آن قیمت بالاتری نیز در مقایسه با دیگر انواع مغز پسته خواهد داشت.
مغز پسته دندانه
از دیگر فراورده هایی که هنگام مغز کردن پسته ها به وسیله دستگاه تولید می شود مغز پسته دندانه است که از خرد شدن مغز های پسته یا در اثر شکستن پسته های دهان بسته به دست می آید. این نوع از مغز های پسته از نظر سایز و اندازه از نمونه مغز پسته لپه شده کوچک تر هستند و از کیفیت پایین تری نیز برخوردار هستند. مغز پسته های دندانه دارای قیمت پایین تری نیز می باشند و معمولاً از آن ها برای تزیین انواع بستنی ها ، شیرینی جات یا تزیین برخی از مواد غذایی دیگر استفاده می شود.
مغز پسته گندمی
یکی دیگر از انواع مغز پسته های معمولی ، مغز پسته گندمی است که در اثر شکستن پسته هایی که مغز آن ها نارس یا نیم مغز ( یعنی به دلایلی مغز آن ها به طور کامل رشد نکرده است ) هستند به دست می آیند. این نوع از مغز پسته معمولی در پایین ترین سطح قیمت قرار دارند و دارای یک پوسته قهوه ای نیز روی مغز هستند. البته در برخی از موارد می توان با جدا کردن این پوسته قهوه ای مغز ها را به کیفیت مطلوب تری رساند تا بیش تر مورد توجه مشتری قرار گیرند.
مغز تو جمع کن پسته
یک دیگر از انواع مغز پسته، مغز تو جمع کن می باشد که به آن مغز پسته آب خورده هم می گویند. مغز تو جمع کن مغزی است که از داخل پسته جدا می شود اما مغزی که در موقع فرآوری جدا می شود ممکن است با پسته دهان بسته قاطی باشد که در بعضی موارد تشخیص آن راحت نمی باشد.
این نوع مغز از لحاظ کیفیت هم درجات مختلف و قیمت کمتری نسبت به پسته دهان بسته دارد ، اما از نظر بهداشت پایین تر از بقیه مغز ها می باشد. همچنین در اکثر مواقع مغز لپه پسته هم با آن قاطی است. از کاربرد های مغز پسته تو جمع کن یا آب خورده می توان استفاده در تهیه سوهان اشاره کرد. این نوع پسته کاربرد آنچنانی ندارد.
مغز دهن بست
یکی دیگر از انواع مغز پسته، مغز دهن بست می باشد. این نوع مغز از شکستن پسته دهن بست با دستگاه های خرد کن به وجود می آید و به دلیل اینکه پسته دهن بست ظاهری گرد و فندقی دارد موقع شکستن با دستگاه پرت کمتری دارد و در آخر محصول بهتری بدست می آید.
از کاربرد های مغز دهن بست می توان استفاده برای تهیه گز و سوهان اشاره کرد. همچنین این نوع مغز به دلیل مصارف زیاد برای صادرات خواهان زیادی دارد.
نواع مغز پسته دو پوست
به طور کلی می توان نتیجه گرفت که مغز پسته دو پوست یا همان کالک دارای یک پروسه طولانی برای تولید دارد و برای تولید آن لازم است که کشاورزان پسته های خود را به صورت مکال و نرسیده برداشت کنند.
پسته های کال پس از برداشت توسط مجموعه ها یا کارخانه ها فرآوری می شوند و سپس با دستگاه هایی مخصوص شکسته و مغز می شوند که مغز پسته ای که در این روش تولید می شود نباید حالت گلدار به خود بگیرد و باید کاملا سبز رنگ باشد.
پس از شکستن پسته ها و جدا سازی مغز ها، آنها برای مدت کوتاهی درون آب گرم قرار می دهند تا پوست رویی آنها را بتوانند به راحتی جدا نمایند که این کار با کمک دستگاه یا با دست انجام می شود و در آخر با کمک دستگاهی به نام color sorting مغز های پسته را بر اساس رنگ آنها تفکیک می کنند.
در واقع مغز پسته های دو پوست پس از جدا سازی بر اساس تفکیک رنگ به 6 دسته مختلف دسته بندی می شوند. این 7 دسته گرید عبارتند از موارد زیر:
- گرید S: این گرید گران ترین نوع مغز پسته دو پوست است که دارای رنگ سبزه تیره و یک دست می باشد و در بازار جهانی پسته مشتریان زیادی دارد و با نام Super شناخته می شود.
- گرید A: این گرید دقیقا هم مانند گرید S است اما با این تفاوت که دارای رنگ سبز روشن است همچنین دارای قیمت بالایی است و جایگاه خوبی در بازار جهانی پسته دارد.
- گرید B: در گرید B درصد کمی از مغز های پسته دارای رنگ سبز روشن هستند.
- گرید C: در گرید C درصد بیشتری از مغز های پسته دارای رنگ سبز روشن هستند همچنین از قیمتی خوبی برخوردار است که سبب شده در صادرات جایگاه خوبی داشته باشد.
- گرید D: در گرید D کل مغز های پسته دو پوست دارای رنگ سبز روشن و مایل به زرد هستند.
- گرید F: گرید F دارای کیفیت پایینی نسبت به سایر گرید ها است و شامل مغز های دندانه و لپه می باشد و رنگ آن ترکیبی از سبز و زرد است.
- گرید H: پایین ترین رده کیفی به حساب می آید و در اینجا ما تنها مغز های زرد رنگ را داریم که بعضا از نظر ظاهری نیز دچار آسیب شده اند.
در اینفوگرافیک زیر می توانید به صورت تصویری هر کدام از این گرید ها را مشاهده کنید:
البته باید در نظر داشت که این روش در مقدار کم قابل استفاده است و برای مقدار بیشتر باید از دستگاه های مخصوص استفاده کرد.
در هنگام کندن پوست رویی 10 الی 20 درصد از وزن مغز به دلیل جدا شدن پوست و خشک شدن کم می شود به همین دلیل قیمت آن از سایر مغز ها بیشتر است. از کاربردهای مغز دو پوست می توان استفاده در صنایع مواد غذایی مانند کالباس، شکلات و شیرینی جات اشاره کرد. همچنین کشورهای فرانسه، ژاپن، آلمان، هند، روسیه از خریداران پر طرفدار این نوع مغز می باشند.
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.